Wat is er gebeurd, België?

Mijn verblijf in België viel samen met twee verjaardagsfeestjes. Het was pas toen ik alle winkelstraatjes doorliep op zoek naar een cadeautje dat ik besefte dat de kloof tussen België en mezelf groot is geworden. Wat een gek land. 

“Ooh, in België leven de mensen veel bewuster dan in Portugal.” Ik hoor het mezelf graag zeggen. We eten gezonder, we delen auto’s, hebben zerowastewinkels, bannen single use plastic uit de supermarkt en betogen met 65.000 mensen tegen het klimaat! We zijn verdomd goed bezig! En inderdaad, als ik na een half jaar buitenland in de straten van Gent beland draait alles rond ecologie, bewust eten & lokale producten. Home. Wat snakte ik ernaar: terrasjes, originele winkeltjes en vegan food zonder eerst te moeten uitleggen wat dat inhoudt… Love it, love it, love it!
In een winkel aan de Kouter vind ik zelfs alles samen: biologisch afbreekbare wasproducten, gezonde voeding, lokale merkkledij,  Hygge, Kintsugi, pop up space met boeken over simpel leven, en een hele community van hippe shoppers & lokale vedetten. Een soort conceptstore 2.0 die wellicht al een andere naam heeft. Brandstore? Themastore?
“Voor kritische en bewuste burgers,” staat op hun website. Maar dan gebeurt er iets. Na een halfuur  rondlopen tussen de de meer dan 100 merken die ze op een heel Instagrammable manier uitstallen besef ik dat niets me boeit. Een regenjas uit Scandinavië of een zoveelste gezond kookboek? Een cool kadertje? Ik had nochtans mijn best gedaan want ik ben wel degelijk op zoek naar een geschenk.
Deze winkel is toch voor kritische en bewuste burgers zoals ik? Yep, dat kan wel kloppen want het is hier dat ik me er plots bewust van word dat ik niets nodig heb en dat mijn vriendinnen allicht ook geen potje  zelfgemaakte confituur nodig hebben dat ik niet eens zelfgemaakt heb. Echt waar, met dit inzicht, midden in die shop sta ik breeduit te grijnzen want ik voel me uitverkoren alsof er vanachter de zelfgebreide ‘kersttruien met ballen’ een dwerg met een cheque zou tevoorschijn springen terwijl er confetti op me neerdwarrelt en drie spots op me gericht zijn: “Proficiat Sophie! Je bent eindelijk vrij!”
Plots is deze hele concept store om er de slappe lach van te krijgen: wat maken die mij hier wijs? Dit is gewoon een supermarkt die de lokale winkeltjes kopieert en met Black Friday & het kerstshoppen op de massa teert.  Fool me once.

Ja hallo!

Vervolgens eten we in een zaakje waar supergezonde salades & boterhammen worden geserveerd. Ze werken met lokale leveranciers. Zo staat in alle hippe artikels vermeld: “Wij zijn duurzaam!” Wijs want zo’n plekjes vind je moeilijk in Noord-Portugal. Tot ik de dressing in een plastic potje krijg, samen met plastic bestek. Jeroen Olyslaegers  schreef het al op zijn stream of consciousness wall: “Hypocrisie is een van die overlevingstactieken die een mens tot mens maken. Of ge dat nu klote vindt of niet, het is strategisch om er minstens rekening mee te houden.”   Ik schiet in een Franse colère want hoe simpel kan het zijn om plastic te vermijden. Ik vraag om de saus over mijn salade te gieten. Zottekont die ik ben.
“Ja, maar misschien zijn die potjes afbreekbaar,” probeert Davy.
“Dat zijn ze niet,” reageer ik, “ En dan nog, het blijft teren op dezelfde mechanismen die ze verfoeien.”
“Ja, maar dat mag niet van de hygiëne-inspectie.”
Ooh, die fucking hygiëne-inspectie, altijd handig in dit soort gesprekken. Misschien moet je dan ook maar geen vegan falafelsalade met kool eten tot die door steriele robots wordt bereid¹. Dat zeg ik niet luidop want ik zadel mijn arme man al genoeg op met dit soort situaties. Jeanne d’Arc zit weer op haar paard.

En dan die vriendelijkheid. In één winkel heb ik zeker zeven keer goeiendag moeten zeggen tegen het personeel. Ja hallo! Goed natuurlijk maar als iedereen het zegt op krak dezelfde manier met krak dezelfde glimlach zal het wel meer met corporate culture te maken hebben dan met een personeelslid dat me daadwerkelijk met een zeepje in mijn handen ziet staan en dat tof vindt. Ik word daar vree zenuwachtig van, van al die maskers en dat roll-playen en reageer dan ook zodanig spastisch waardoor een van de verkoopsters vraagt of ze me in het Frans of Engels kan helpen. Não, obrigada.

Sophie 2.0

In een van de vorige posts schreef ik al dat belevenissen belangrijker zijn dan centen. En het komt in mijn voordeel uit dat in België heel wat mensen met heel wat bezig zijn. Meehelpen verhuizen, check. Meehelpen koken, check. Meehelpen een kerstmarkt opstellen, check. Meehelpen een one night stand regelen, check.  Dat is toch cooler dan cadeaus geven? I don’t give a fuck about giving presents (kreeg het boek The Subtle Art of not giving a Fuck drie keer aangeraden deze week, een hint die ik niet kan negeren).
In dat boek schrijft Mark Manson: “Much of the advice out there operates at a shallow level of simply trying to make people feel good in the short term, while real long-term problems never get solved.”
Sophie 2.0 vindt België plots even absurd als dat onbekende land waar ze naar verhuisde. Onbewust glipte ik van ecologisch kopen en mezelf cool vinden naar simpelweg weigeren/ niet nodig hebben. Mijn waarden zijn veranderd en ik wil die long term problems aanpakken: zelfbeeld & verwachtingen over mijn leven bvb.  Introspectie is de max, maar in onze cultuur een taboe of saai.
Het is vreemd om met veel moeite een leven met je eigen waarden op te bouwen, alle opgelopen conditioneringen te elimineren en proberen geen afval te creëren via simpele doelstellingen zoals plastic weigeren & ontspullen, en moeilijke doelstellingen zoals gewoontes veranderen door zoveel mogelijk zelf gerief (confituur en zeepjes) te produceren… Om dan in België alle etalages vol ecologisch design te zien. Deze ecologische wind is nog altijd gebaseerd op geld verdienen, en geld uitgeven aan gerief dat we niet nodig hebben.

Wie content is, is content.

We geven zo graag geld uit. We werken ons te pletter voor dat geld maar geven het even graag uit om mooier, sneller, beter, gezonder & ecologischer te worden. In die zin is België deze keer een soort afscheid  want de mindset is veranderd. De appreciatie voor simpele basisbehoeftes pieken weer boven die bedwelmende nevel van de zoektocht naar snelle highs. Het leven kan altijd wel mooier, sneller, beter en ecologischer maar het is een race die niemand gelukkig maakt en niemand kan winnen. Daarom dat het zo’n goede business is voor de curatoren van die concept stores. Daarom dat ik zo moest lachen in die winkel. Zelfvoldaan, ik geef het toe, maar vooral opgelucht dat ik er eindelijk van verlost ben². Die fixatie op wat ik mis of nog nodig heb. Die behoefte om te tonen hoe ecologisch ik wel niet was terwijl (net omdat) ik het niet was.
“After all, no truly happy person feels the need to stand in front of a mirror and recite that she’s happy. She just is. A confident man doesn’t feel a need to prove that he’s confident. A rich woman doesn’t feel a need to convince anybody that she’s rich,” schrijft Manson. Wie content is, is content.
Het is genoeg geweest, ik mis het stukje land dat we gekocht hebben. Ik mis Portugal. Maar eerst ga ik mijn vrienden opzoeken, hen wat helpen en wat dom doen met hen. Daarvoor kom ik graag naar België.

1. Tegenwoordig vind je nochtans al regelmatig verpakkingen van afbreekbaar suikerriet. Ga hier maar eens eten, hmmm.
2. Op naar grotere problemen! Burn- en bore-outs vermijden, eigen verwachtingen onderzoeken en doelstellingen resetten. Een levenswerk, maar allicht een probleem dat mijn tijd waard is.