Ellen

Ellen. Ze praat even helder & kordaat als haar naam klinkt. Ze is verfrissend om naar te luisteren, ze schildert, tekent, maakt filmpjes, ontwerpt, speelt gitaar, schrijft, werkt voor Stad Gent en kookt. Als ik bij haar binnenval zit ze met haar vingers in cannellonirolletjes die we later met smaak opeten.

“Wat is dat, normaal,” antwoordt ze als ik naar haar visie vraag. “Alles wat afwijkt van dat ‘normaal’, marginaliseren we teveel. We hebben schrik van wat we niet begrijpen. Die schrik komt ofwel van buitenaf maar vaak ook van binnenuit. Mensen hebben schrik van zichzelf.  Er zit een kloof tussen wat ze denken & voelen tegenover wat ze willen denken & voelen.  Wist je dat mensen met een depressie een realistischer zelfbeeld hebben dan mensen die nooit ergens last van hebben?”
Dan komt het toch nog goed met de wereld, denk ik, want er zijn er veel dezer dagen. Een vriendin die mee aan tafel schuift, zegt dat psychiaters of therapeuten van mening zijn dat de echt ‘zotten’ niet komen opdagen,… Deze vinden het niet nodig om te praten.
Ellen gaat verder: “En wie bepaalt eigenlijk wat of wie goed is en slecht? Het universum is amoreel en wíj geven er een betekenis aan. Als we mensen afwijzen, geven we meer prijs over onszelf dan over die mensen. Dat zijn de thema’s waar ik graag rond werk en die ik aan mensen wil meegeven.”

At the beach… from Spink on Vimeo.

De kans zit erin dat Ellen mede dankzij haar visie een paar jaar geleden geselecteerd raakte om in Berlijn met een internationaal groepje ‘Creative Rebels’ aan de Unschool of Disrupitve Design na te denken over hoe design gewoontes van mensen kan veranderen. Ik begrijp er nougatbollen van maar zoals ik al zei: Ellen legt het helder uit met goede voorbeelden die ze zou uit haar mouw lijkt te schudden. “ Alles heeft een oorzaak & een gevolg. Elk design beïnvloedt de gebruiker. En in het best geval kan je een oud product overbodig maken. Neem nu een waterkoker. In Engeland piekte op een bepaald tijdstip iedere keer het energieverbruik. Blijkt dat tijdens de pauze van de avondfilm mensen massaal hun waterkoker aanzetten. Iedereen vult die krengen met te veel water. Design kan dit verhelpen. Heel wat mensen hebben al een kokendwaterkraan. Of neem nu een sanseveria met kapotte bladeren. Misschien kreeg ze te weinig water. Of was de poetsvrouw die haar water geeft ziek. Of is het plantje zelf ziek, kreeg ze te weinig zon. Misschien moeten zwakke bladeren gewoon verdwijnen, of is de pot te klein. Of kwam de plant uit een winkel van geadopteerde planten. De mogelijke oorzaken zijn oneindig.”

Een trigger voor goed gedrag

Dus als ik het goed begrijp, ga je door disruptief te denken het hele proces analyseren en misschien stereotiepe denkpatronen minimaliseren. Een volgende vraag popt op. Kan je ook op politiek/ maatschappelijk vlak disruptief denken (lees: de 20^e eeuwse politiek overbodig maken, woohoo!)
“Het gedrag van mensen veranderen is aartsmoeilijk. Je hebt de juiste trigger nodig. Neem bijvoorbeeld Tesla. Eén tweet van Elon Musk, dat zijn wagen in 1.9 seconde van nul naar honderd optrekt, zorgde ervoor dat een elektrische wagen sexy werd. Plots wou iedereen een Tesla. Die tweet was de trigger, net zoals de pauze tijdens een film een verbruikerspiek veroorzaakte. Alles is oorzaak en gevolg maar een goede waterkoker met minder water verandert het gedrag van mensen niet. En als je ziet hoeveel oorzaken een zieke sanseveria al kan hebben dan is complexe problemen oplossen al snel als een speld in een hooiberg zoeken. Ik las op je blog dat Portugezen niet recycleren. Wat is de trigger om ze wel te doen recycleren? Wat is de context? Geld? Tijd? Interesse? Dictatoriaal verleden? Onderwijs? Wat veroorzaakt hun wereldbeeld? Het katholicisme? De manier waarop Europa hun behandelt? Het binnenlands beleid? Belgen betálen om hun afval weg te halen. Wat is de trigger? Een strafbeleid? Een tweet over afval als grondstof zodat bedrijven meer in afvalverwerking willen investeren?

Climb your mountains one by one from Spink on Vimeo.

Life Cycle Analysis

Met ons huis (dat van ons is! Shit, nee! Van de Portugese staatsbank!)  wil ik alvast ‘Back to basics’ sexy maken. De trigger voor mij was de documentaire van Demain waar Charles Hervé, een oud-internationaal jurist, uitlegt hoe een klein stukje grond, door slim te cultiveren, evenveel oplevert als een tractor op een stuk grond dat tien keer groter is. Het besef dat planten zelfredzaam zijn en dus het meeste werk zelf voor elkaar doen vond ik best aantrekkelijk (of was het die gast in beeld met een stretch in zijn oor;-)), maar ook  de ideeën over afval, geld, gemeenschappen, het klimaat en de systemen erachter zetten me aan het denken. Het besef dat duizenden mensen systemen aan het bedenken zijn die onze planeet aangenamer kunnen maken was hoopvol… En ik wou bij die mensen horen… En nu zitten we met een groot domein in Portugal, oohw shit!

Ik vraag Ellen wat ze zelf wil ontwerpen of verwezenlijken. “ De stad toegankelijker maken voor mensen met een handicap. De infrastructuur van vandaag sluit per definitie al een hoop mensen uit. De stad kan best integraal toegankelijker worden.”

Dankzij Ellen en vele andere mensen in mijn leven begin ik constructiever na te denken over ons project in Romariz. “Dit constructieve proces heet Life Cycle Analysis,” legt Ellen uit, “Wat is de impact van een project/ een product en welk gedrag lokt het uit? Hoe werk ik ecologisch én maatschappelijk verantwoord?” Mijn frank begint te vallen dat Davy zonder het te weten al altijd op die manier dacht. Hoe vaak heb ik hem aan architecten, aannemers en politici met handen en voeten horen uitleggen hoe je met simpele aanpassingen het (energie)gedrag van mensen binnen hun huis wat kunt aanpassen. Neem nu een schakelaar die je twintig centimeter lager hangt, ter hoogte van je hand, of lampen in plaats van verlichting… Net zoals een kraan die een waterkoker vervangt. Misschien is dat nog het meest sexy als je afwijkt van het normale: al die boeiende mensen door wie je omringd bent. En ik ga ze allemaal interviewen. Op zoek naar de grootste gemeenschappelijke trigger.

Merci, Ellen!

Love you!

Sophie.

Make an educated choice ;-):

• • Wat is permacultuur: https://www.youtube.com/watch?v=oNreOaTK4BU
  • Voorbeeld van Life Cycle Analysis en disruptive design: https://www.fairphone.com/en/
  • Ellens lievelingsschrijfster: http://www.amandafilipacchi.com
  • Ellen on Behance: https://www.behance.net/_spink_